Do ustalenia przez sąd prawdziwego przebiegu zdarzeń koniecznością jest zeznawanie prawdy. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie.
Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Na czym polega przestępstwo złożenia fałszywych zeznań?
Powyższe przestępstwo popełnia ten, kto zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę.
Zeznanie nieprawdy dotyczy sytuacji, w której treść zeznań świadka jest z niezgodna z rzeczywistością przy jednoczesnej świadomości świadka o tym stanie rzeczy. Najprościej ujmując, chodzi o sytuację w której świadek wie, że fakty są inne od tych, jakie zeznaje przed sądem. Zatajenie prawdy jest świadomym niemówieniem, utrzymaniem w tajemnicy okoliczności mających dla sprawy istotne znaczenie.
Kto nie podlega karze?
Nie podlega karze, kto, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania, składa fałszywe zeznanie z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.
Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:
- fałszywe zeznanie, opinia lub tłumaczenie dotyczy okoliczności nie mogących mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
- sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię lub tłumaczenie, zanim nastąpi, chociażby nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.
Jakie okoliczności świadczące o podstawie odpowiedzialności karnej?
W kodeksie karnym za przestępstwo uznawane są fałszywe zeznania składane w postępowaniu sądowym lub w postępowaniu innym niż sądowe prowadzonym na podstawie ustawy. Do ostatnich należą postępowania: podatkowe, cywilne oraz administracyjne. Przestępstwo złożenia fałszywych zeznań dotyczy także zeznań składanych za granicą.