Czym jest podżeganie?
Ściśle według kodeksu karnego podżeganie jest nakłanianiem innej osoby do popełnienia czynu zabronionego. Nakłanianie jest to natomiast:
- namawianie drugiej osoby
- zachęcanie drugiej osoby
do popełnienia przez nią zabronionego czynu. Przy czym jeśli mowa jest o nakłanianiu nie sprowadza się go jedynie do formy słownej. Może ono stanowić każdą czynność, która będzie wywoływała w psychice drugiej osoby zamiar popełnienia czynu zabronionego. Podżeganie ma miejsce zarówno jeśli osoba podżegana czynu tego dokonała jak również, gdy skończyło się ono jedynie zamiarem jego popełnienia. Podżeganie jest zawsze świadome i umyślne, a dotyczy jednej podżeganej osoby. W przypadku nakłaniania do popełnienia czynu zabronionego większej ilości osób niż jedna, mamy do czynienia z publicznym nawoływaniem do popełnienia przestępstwa.
Jaka kara za podżeganie?
Osoba podżegająca według kodeksu karnego odpowiada w granicach umyślności swojego działania. Przy czym odpowiedzialność podżegacza jest niezależna od odpowiedzialności głównego sprawcy. Podżegacz nie ponosi odpowiedzialności za popełniony czyn zabroniony osoby podżeganej.
Skazanemu podżegaczowi sąd wymierza karę w granicach zagrożenia za sprawstwo. Jeśli przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3, to osoba podżegająca do popełnienia tego przestępstwa również może zostać skazana tym samym wymiarem kary. Sąd zazwyczaj karze podżegacza mniej dotkliwie niż sprawcę.
Czym jest czynny żal w przypadku podżegania?
Z czynnym żalem mamy do czynienia, gdy sprawca dobrowolnie dokonuje zaniechania lub zapobieżenia skutkowi przestępczemu w trakcie jego realizowania, co pozwala sądowi na złagodzenie mu kary lub jej niewymierzenia.
Jeśli osoba podżegająca dobrowolnie zapobiegła popełnienia czynu zabronionego przez podżeganą wcześniej osobę, nie podlega karze.
W przypadku gdy osobie podżegającej nie uda się pomimo starań zapobiec popełnieniu czynu zabronionego przez podżeganą osobę, sąd może wobec niej zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.