Ograniczenie władzy rodzicielskiej niesie ze sobą szereg negatywnych skutków. Do takiej sytuacji lepiej nie dopuszczać. Władza rodzicielska obejmuje prawa i obowiązki, jakie rodzice mają wobec swoich dzieci. Przysługuje ona obojgu rodzicom. Władza rodzicielska powstaje w momencie narodzin dziecka i trwa do ukończenia przez nie pełnoletności. W tym czasie rodzice są zobowiązani do troszczenia się o jego rozwój fizyczny i duchowy. Mają też obowiązek przygotowania dziecka do pracy względem jego uzdolnień.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej – dwa rodzaje
Prawo przewiduje dwa rodzaje sytuacji, w których możliwe jest ograniczenie władzy rodzicielskiej.
1. Zawinione ograniczenie władzy rodzicielskiej.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej zawinione wynika z zaniedbania bezpieczeństwa dziecka i zagrożenia jego dobra. W takim wypadku sąd może:
- zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania bądź skierować rodziców do specjalistów, którzy zajmują się terapią rodzinną, pomocą z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń,
- ustanowić czynności, jakie nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu,
- ustanowić kuratora sądowego,
- skierować małoletniego do organizacji, instytucji bądź placówki, która sprawuje pieczę nad dziećmi,
- zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej,
- powierzyć zarząd majątkiem małoletniego kuratorowi.
2. Niezawinione ograniczenie władzy rodzicielskiej.
To rodzaj ograniczenia władzy rodzicielskiej związany z życiem rodziców dziecka w rozłączeniu. W przypadku, gdy rodzice nie żyją razem i nie potrafią porozumieć się w sprawach dziecka, sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając prawa drugiego do decyzji o istotnych sprawach dziecka. Sprawami tymi mogą być: edukacja, leczenie czy wyjazdy zagraniczne.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej a rozwód
Do ograniczenia władzy rodzicielskiej dochodzi zwykle przy rozwodzie. Rodzic ograniczony w prawach i obowiązkach może mieć na przykład prawo:
- decydowania o sprawach przyszłości dziecka (szkoła, miejsce zamieszkania, wakacji),
- decydowania o zajęciach pozaszkolnych,
- sposobie leczenia,
- wyboru lekarza.
Jak ograniczyć władzę rodzicielską?
Aby ograniczyć władzę rodzicielską, należy złożyć wniosek do wydziału rodzinnego sądu rejonowego w miejscu zamieszkania dziecka. Wniosek złożyć może jedno z rodziców lub każdy, kto ma wiedzę na temat zdarzeń uzasadniających potrzebę zbadania przez sąd, czy dziecko nie jest krzywdzone i czy rodzice mogą wykonywać władzę rodzicielską.
Sąd może wszcząć postępowanie z urzędu. W takim wypadku rodzice lub jedno z nich zawiadamiani są o rozpoczęciu postępowania sądowego.