Z dniem 1 lipca 2015 roku do Kodeksu postępowania karnego weszły zmiany. Jedną z nich stanowi możliwość umorzenia postępowania na wniosek pokrzywdzonego. Sprawca może skorzystać z niej jednak tylko przed rozpoczęciem przewodu sądowego w pierwszej instancji.
Warunki jakie musi spełnić sprawca
Sprawca nie może być osobą wcześniej karaną za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy.
Sprawca musi pojednać się z pokrzywdzonym, naprawić szkody bądź zadośćuczynić wyrządzonej krzywdzie.
Przestępstwo nie może być zagrożone karą pozbawienia wolności, która przekracza 3 lata, a w przypadku przestępstw przeciwko mieniu kara pozbawienia wolności nie może przekraczać natomiast 5 lat.
Umorzenie postępowania na wniosek pokrzywdzonego można zastosować przy przestępstwie wskutek, którego pokrzywdzony doznała lekkiego lub średniego uszczerbku na zdrowiu.
Przewaga pokrzywdzonego?
Przewaga pokrzywdzonego polega na tym, że to on decyduje o tym, czy złoży wniosek o umorzenie postępowania. Nowy przepis nie określa bowiem konieczności złożenia takiego wniosku nawet wtedy, gdy sprawca naprawił szkodę i zadośćuczynił krzywdzie.
Dzięki swojej przewadze pokrzywdzony może decydować o tym, jaką czynność musi wykonać sprawca, by ten złożył wniosek o umorzenie postępowania.
Gdy pokrzywdzonych jest wielu
Każdemu pokrzywdzonemu przysługuje prawo do wystąpienia z wnioskiem o umorzenie postępowania. Sytuacja taka będzie miała miejsce, gdy pokrzywdzony uzna, że szkoda jaka została mu wyrządzona została naprawiona. Istnieje również możliwość złożenia jednego wspólnego wniosku przez wszystkich pokrzywdzonych.
Gdy są współsprawcy?
Istnieje możliwość złożenia wniosku o umorzenie postępowania tylko wobec jednego sprawcy, który naprawił szkodę lub przyjąć, że wszyscy sprawcy mogą z niego skorzystać. W takim wypadku pokrzywdzony decyduje, czy naprawienie szkody przez jednego sprawcę jest dla niego satysfakcjonujące i wystarcza do umorzenia postępowania w stosunku do wszystkich sprawców.
Zgodnie z powyższym sąd może powołać się na odpowiedzialność solidarną ujętą w artykule kodeksy cywilnego i nałożyć na współsprawcę obowiązek solidarnego naprawienia szkody. Ostateczną decyzję podejmuje jednak sam pokrzywdzony.
Zastrzeżenie przepisu
Przepisu o umorzenie postępowania nie stosuje się, jeżeli zachodzi szczególna okoliczność uzasadniająca, że umorzenie postępowania byłoby sprzeczne z potrzebą realizacji celów kary. Chodzi tu w szczególności o ideę sprawiedliwości karnej oraz ideę prewencji.