Polskie prawo bardzo dba o interesy osób pokrzywdzonych, dzięki czemu przysługuje im wiele uprawnień. Chociaż podczas rozprawy w naszym imieniu najczęściej występuje prokurator, to mamy także możliwość wystąpienia jako oskarżyciel posiłkowy.
Oskarżyciel posiłkowy a przepisy prawa
Taka możliwość przysługuje jedynie w przypadku spraw ściganych z oskarżenia publicznego. Mówi o tym artykuł 53 KPA. Warto również dodać, że jest to jedynie przysługujące nam prawo, a nie obowiązek, jeśli nie chcemy, to nie musimy decydować się na wystąpienie w takim charakterze. Co jednak jeśli zdecydujemy się na taki krok? Wtedy dobrze jest mieć na uwadze fakt, że będziemy mogli brać udział w rozprawach jako oskarżyciel posiłkowy na każdym etapie postępowania, a nie jedynie w pierwszej instancji. Oskarżyciele posiłkowi mają prawo do dbania o swoje interesy i podejmowania wszystkich przysługujących im czynności także w postępowaniu odwoławczym, ze wszystkimi jego konsekwencjami. Z tego też powodu, odmówienie pokrzywdzonemu prawa do występowania w takim charakterze byłoby ogromnym naruszeniem przepisów prawa.
Akt oskarżenia
Artykuł 45 KPK mówi, że po wniesieniu aktu oskarżenie przez oskarżyciela publicznego, pokrzywdzony może złożyć oświadczenie o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego aż do czasu faktycznego rozpoczęcia przewodu sądowego. Na dobrą sprawę, oskarżyciel publiczny i posiłkowy działają w tej samej sprawie, ale niezależnie od siebie – jeżeli prokurator odstąpi od oskarżenia, to nie pozbawia to pokrzywdzonego charakteru oskarżyciela posiłkowego.
Czy warto być oskarżyciel posiłkowym? To zależy od konkretnej osoby i sprawy, jednak fakty są takie, że biorąc udział w rozprawie w tym charakterze przysługują nam znacznie większe uprawnienia. Możemy na przykład zadawać pytania przesłuchiwanym przez sąd, a także zgłaszać wnioski dowodowe. Oprócz tego mamy również możliwość przeglądania akt sprawy sądowej i robić z nich notatki, prosić o kserokopie itd. W większości spraw, udział oskarżyciela posiłkowego może okazać się bardzo pomocny w przebiegu postępowania, głównie z racji tego, że to właśnie osoby poszkodowane znają dobrze całą sytuację i mogą okazać się nieocenione przy wyjaśnianiu wszystkich okoliczności.