Intercyza nie jest pojęciem prawnym. W świetle prawa, a dokładniej przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego chodzi o rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa), którą małżonkowie mogą spisać przed zawarciem związku lub w czasie trwania małżeństwa. I ta właśnie umowa to intercyza.
W Polsce po zawarciu związku małżeńskiego powstaje między małżonkami wspólność majątkowa.
Dochodzi więc w tym momencie do wyróżnienia trzech rodzajów majątku:
- majątek osobisty żony – przedmioty i prawa majątkowe zgromadzone przed ślubem
- majątek osobisty męża – przedmioty i prawa majątkowe zgromadzone przed ślubem
- majątek wspólny – przedmioty majątkowe, wynagrodzenia za pracę, dochody z majątku wspólnego i osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na funduszu emerytalnym, jak również wszelkie zadłużenia nabyte w czasie trwania małżeństwa
Kiedy intercyza ma sens?
Mówiąc o intercyzie trzeba wiedzieć, że nie stanowi ona jedynie rozdzielności majątkowej. Obok niej wyróżnia się jeszcze rozszerzoną lub ograniczoną wspólność majątkową oraz rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.
O rozszerzonej wspólności majątkowej jest mowa wtedy, gdy małżonkowie rezygnują z majątków osobistych na rzecz wspólnoty majątkowej.
Ograniczenie wspólności majątkowej to natomiast pomniejszenie majątku wspólnego o podjęte wspólną decyzją jego składowe.
Kolejną formą rozdzielności majątkowej jest rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. W przypadku rozwodu, kiedy to wspólność majątkowa ustaje, małżonek którego dorobek (wzrost wartości majątku po zawarciu intercyzy) jest mniejszy, ma prawo żądać jego wyrównania. Zgodnie z § 3. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dorobek oblicza się według stanu majątku z chwili ustania rozdzielności majątkowej i według cen z chwili rozliczenia.
Wobec powyższego można stwierdzić, że intercyza ma sens wtedy, gdy każdy z małżonków chce samodzielnie zarządzać swoim majątkiem.
Drugim przypadkiem, w którym obie strony małżeństwa decydują się na spisanie intercyzy jest prowadzenie własnej firmy przez jedną z nich. Kłopoty finansowe w związku z prowadzeniem działalności nie dotkną zatem majątku osobistego partnera, a dług nie będzie ściągany z majątku wspólnego.
Poza tym warto wiedzieć, że intercyza reguluje stosunki pomiędzy małżonkami za życia. Nie ma więc powodów do wykluczenia możliwości dziedziczenia po sobie w przypadku śmierci któregoś z nich.
Jednak uniknięcie zobowiązań związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez jednego z małżonków to główny powód, dla którego można zdecydować się ma podpisanie intercyzy.
Wady decyzji o intercyzie
Obok zalet, istnieją również wady spisania powyższej umowy. Wśród głównych na uwagę zasługują:
- brak możliwości uzyskania wspólnego kredytu związany z brakiem wspólnej zdolności kredytowej
- brak możliwości wspólnego rozliczania podatku dochodowego
Jak spisać intercyzę?
Umowa małżeńska zmieniająca ustawowy ustrój wspólności majątkowej musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego.