Separacja faktyczna nie pociąga za sobą skutków prawnych. Nie jest orzekana przez Sąd. Mowa tu o sytuacji rozdzielenia małżonków i zaniku więzi małżeńskich, jednak bez stwierdzenia orzeczeniem Sądu. Podczas separacji faktycznej małżonkowie zwykle mieszkają osobno, pozostając małżeństwem z wszystkimi jego konsekwencjami.
Separacja prawna
Separacja prawna orzekana jest przez Sąd. W przeciwieństwie do separacji faktycznej powoduje skutki określone w przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego. Aby Sąd orzekł separację prawną, musi uznać, że między małżonkami ustała więź psychiczna, fizyczna i gospodarcza, jednak niemająca charakteru trwałego. Na małżonkach nadal spoczywa obowiązek wzajemnej pomocy. Żadne z nich może zawrzeć nowego związku małżeńskiego.
Separacja a rozdzielność majątkowa
Separacja faktyczna nie ma nic wspólnego z orzeczeniami Sądu i postępowaniami prawnymi. W przypadku prawne separacji, między małżonkami powstaje z mocy prawa ustrój rozdzielności majątkowej. Mowa tu o majątku i środkach trwałych zgromadzonych przez małżonków po orzeczeniu separacji. Dobra zgromadzone i przed ustanowieniem separacji stanowią majątek wspólny, który małżonkowie podzielą w postępowaniu sądowym lub w drodze umowy przed notariuszem.
W przypadku separacji faktycznej również można rozważyć ustanowienie rozdzielności majątkowej w drodze umowy – w formie aktu notarialnego lub wnosząc pozew o ustanowienie rozdzielnością majątkowej przez Sąd. Separacja faktyczna trwająca dłuższy czas może być przesłanką ustanowienia przymusowej rozdzielności majątkowej przez Sąd. Sytuacja ta ma miejsce zwykle wtedy, gdy między małżonkami nie ma zgody i niemożliwa jest ich wspólna wizyta u notariusza.
Dlaczego w przypadku separacji faktycznej warto ustanowić ustrój rozdzielności majątkowej?
Małżonkowie żyjący w rozłączeniu nie mają kontroli nad decyzjami finansowymi drugiego małżonka. Połączeni ustrojem wspólności małżeńskiej, muszą liczyć się z wszelkimi tego konsekwencjami. Żyjąc w separacji faktycznej, zasadne jest ustanowienie ustroju rozdzielności majątkowej, jak również podzielić wspólnie zgromadzony majątek.