Prawomocny wyrok rozwodowy powoduje ustanie małżeństwa. Sytuacja ta niesie ze sobą konsekwencje prawne. Byli małżonkowie nie dziedziczą z ustawy po sobie. Co więcej, tracą również prawo do zachowku. Dziedziczenie po rozwodzie jest możliwe wyłącznie na mocy testamentu i powołania w nim do spadku byłego małżonka.
Dziedziczenie po rozwodzie
Wyrok rozwodowy uprawomocnia się w dniu jego wydania przez sąd apelacyjny, 21 dni po wydaniu przez sąd pierwszej instancji lub 14 dni po doręczeniu ostatniej ze stron wyroku sądu pierwszej instancji. Powyższe terminy mają kluczowe znaczenie, biorąc pod uwagę śmierć jednego z małżonków przed uprawomocnieniem się wyroku. Wówczas rozwód nie będzie skuteczny. Sąd umarza dalsze postępowanie w sprawie. Małżonek będzie wówczas dziedziczył na mocy ustawy, chyba że zostanie wykluczony z dziedziczenia przez innych spadkobierców, co ma miejsce wyłącznie w toku specjalnego postępowania sądowego. Po rozwodzie nie ma żadnych przeszkód, aby byli małżonkowie uwzględnili siebie w sporządzonych testamentach. Testament zachowuje moc nawet po rozwodzie.
Wyłączenie małżonka od dziedziczenia ustawowego
Wyłączenie małżonka od dziedziczenia ustawowego następuje na mocy orzeczenia sądu. Może żądać go każdy ze spadkobierców powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem. Konieczne jest jednak złożenie specjalnego żądania w ściśle określonym terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż 1 rok od otwarcia spadku. Istotnym warunkiem złożenia żądania jest to, aby spadkodawca jeszcze za życia wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z winy współmałżonka.
Dziedziczenie po rozwodzie a zstępni
Złożenie pozwu o rozwód i uprawomocnienie wyroku sądowego nie mają wpływu na dziedziczenie ustawowe innych spadkobierców ustawowych, którym są dzieci i wnuki.