Koniecznym warunkiem orzeczenia rozwodu jest ustalenie przez sąd zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Za objaw zupełnego i trwałego rozkładu małżeńskiego uznaje się ustanie wspólnoty duchowej, fizycznej i gospodarczej. Warto podkreślić przy tej okazji, że pomimo zerwania jednej z powyższych więzi nie można mówić o zupełnym i trwałym rozkładzie pożycia małżeńskiego.
Więzy między małżonkami
Więź duchowa to całość pozytywnych uczuć, które łączą małżonków. Będzie to więc przede wszystkim: szczerość wobec siebie, zaufanie, niesienie sobie wzajemnej pomocy, lojalność, kompromisowość. Więź fizyczna objawia się natomiast między małżonkami utrzymywaniem współżycia płciowego, przy jednoczesnym braniu pod uwagę wieku oraz stanu psychicznego o fizycznego obojga małżonków. Więź materialna to prowadzenie przez małżonków wspólnego gospodarstwa domowego, a także zapewnienie sobie równej stopy życiowej.
Najmniejsza dysfunkcja, na którejś z tych płaszczyzn oznaczać będzie rozkład pożycia małżeńskiego. Czy jednak zupełny i trwały w przypadku wystąpienia któregoś z małżonków o rozwód, rozstrzyga sąd.
Najczęstsze przykłady rozkładu pożycia małżeńskiego
Powyższe przykłady najczęściej rozpatrywane są przez sąd poprzez kryterium winy. Wówczas przyczyny dzieli się na zawinione, niezawinione oraz zawinione i niezawinione.
Przyczyny zawinione: alkoholizm oraz inne uzależnienia, agresja, groźba, nieetyczne działanie, nieróbstwo, zdrada, niegospodarność, nieporozumienia na tle seksualnym, odmawianie współżycia płciowego, odmawianie wzajemnej pomocy, opuszczenie współmałżonka, zaniedbywanie współmałżonka, zaniedbywanie rodziny, zły stosunek do rodziny współmałżonka.
Przyczyny niezawinione: choroba, choroba psychiczna i niedorozwój umysłowy, niedobór seksualny, niezgodność charakterów oraz umysłowości.
Przyczyny zawinione i niezawinione: bezpłodność, niewłaściwe zachowanie się rodziny współmałżonka, różnica światopoglądów,różnica wieku, wady oświadczenia woli.