Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.
Mowa tu o regułach postępowania i zasadach moralnych, które są przez społeczeństwo uważane za słuszne. Zasady współżycia społecznego nie są normami prawnymi.
Tak więc jeśli dana osoba znajduje się w kręgu osób uprawnionych do alimentów i spełnione są przesłanki powstania obowiązku alimentacyjnego, szczególnie niedostatek, to osoba zobowiązana do świadczenia alimentacyjnego, może wnioskować o oddalenie powództwa powołując się na zasady współżycia społecznego.
Art. 5 k.c.
„Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony”.
Pomimo więc faktu, że uprawniona do alimentów osoba spełnia wszystkie przesłanki uwzględnione w przepisach, sąd może nie zobowiązać pozwanego do alimentacji, jeśli postępowanie uprawnionego będzie stanowiło nadużycie prawa. Niewłaściwe zachowanie może przybierać różną postać. Dlatego każda sprawa jest przez sąd oceniania przy uwzględnieniu konkretnych okoliczności.
Niedostatek uprawnionego a świadczenie alimentacyjne
Niedostatek przyjmuje się za przesłankę powstania obowiązku alimentacyjnego. Przyczyną niedostatku muszą być jednak okoliczności niezależne od woli osoby ubiegającej się o alimenty. Świadczenia alimentacyjne nie przysługują osobie zdolnej do pracy, która nie wykorzystuje w pełni swoich zdolności lub bez uzasadnienia przyczyny rezygnuje z dążenia do uzyskiwania dochodów. Jeśli więc osoba uprawniona do alimentów w zawiniony sposób popadła w niedostatek, sąd oddali powództwo o alimenty.