Większość kobiet, które zawierają małżeństwo ma problem ze decydowaniem się, czy pozostać przy swoim nazwisku, czy też przejąć nazwisko przyszłego małżonka. Poza tymi możliwościami decydować można się także na nazwisko dwuczłonowe. Jak wyglądają formalności?
Zasadniczo każdy zainteresowany może złożyć pisemny wniosek o zmianę nie tylko nazwiska, ale również imienia. Podstawą prawną jest ustawa z dnia 17 października 2008 roku o zmianie imienia i nazwiska. Inne wytyczne znaleźć można przy tym w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Zgodnie z tą ustawą możliwa jest zmiana nazwiska przez zawarcie małżeństwa. Nie jest to jednak zmiana sensu stricte, gdyż przyszli małżonkowie składają de facto oświadczenie – deklarują, jakie nazwiska będą nosić po wstąpieniu w związek małżeński.
Jakie są możliwości?
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami zarówno kobieta, jak i mężczyzna mogą:
- zachować swoje panieńskie/kawalerskie nazwisko,
- przyjąć nazwisko męża lub żony,
- mieć dwa nazwiska (swoje i męża lub żony).
Odstępstwo od tej reguły dotyczy cudzoziemców. Zawierając związek małżeński również składają oni stosowne oświadczenie, ale zgodnie z prawem ojczystym.
Małżonkowie mogą oświadczenie złożyć bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia, w którym stwierdza się brak okoliczności mogących wyłączyć zawarcie małżeństwa. Z punktu widzenia osób zainteresowanych istotnym punktem powinno być to, że ewentualne niezłożenie oświadczenia w sprawie nazwiska skutkuje tym, że każdy z małżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko.
Dopuszczalna jest zmiana
Decyzja o wybraniu nazwiska nie zawsze musi być ostateczna. Jeżeli małżonkowie dokonali wyboru podczas ślubu, to mogą zmienić nazwisko. Wówczas konieczne jest jednak złożenie stosownego, umotywowanego wniosku w USC umotywowanego wniosku. Taka procedura ma również zastosowanie zarówno w przypadku obywateli polskich, jak i cudzoziemców, którzy nie posiadają obywatelstwa żadnego kraju czy też uchodźców.
Nazwisko po ustaniu małżeństwa
W sytuacji, gdy małżeństwo zostaje unieważnione, każdy z małżonków wraca do nazwiska, które nosił przed zawarciem związku małżeńskiego. Inaczej jest w sytuacji rozwodu. Wówczas zastosowanie ma art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z nim byli małżonkowie mają trzy miesiące – od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu – na złożenie oświadczenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego i tym samym powwrót do nazwiska, które nosili przed zawarciem małżeństwa.