Składaniem zeznań nazywa się ustne przedstawienie okoliczności sprawy, sytuacji. Za składanie fałszywych zeznań, czyli podawanie sprzecznych z prawdą informacji na temat zdarzenia grozi odpowiedzialność karna zarówno w procesie karnym, jak również w postępowaniu cywilnym.
Czym jest składanie fałszywych zeznań, co za to grozi?
Osoba składająca fałszywe zeznania wprowadza sąd lub organ ścigania w błąd. Poświadcza ona nieprawdę, dlatego grożą jej sankcje karne. Może więc zostać oskarżona o popełnienie występku, który jest zagrożony karą pozbawienia wolności do lat trzech. Należy przy tym zauważyć, że zawsze zostaje ona poinformowana o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań przed złożeniem zeznań w charakterze świadka.
Prawo do odmowy składania zeznań
Takie prawo przysługuje:
- małżonkom stron
- zstępnym
- wstępnym
- rodzeństwu
- powinowatym w tej samej linii lub stopniu
- osobom pozostającym ze stronami w stosunku przysposobienia
Odmówić zeznaniom można również wtedy, gdy w związku z ich składaniem naruszona zostałaby tajemnica zawodowa. Ta sama sytuacja dotyczy duchownych i tajemnicy spowiedzi, którzy mogą się nią zasłonić. Świadek ma również prawo do odmowy składania zeznań, gdyby mogło to narazić jego lub jego bliskich na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową.
Karą grzywny może zostać ukarany świadek, który odmawiając składania zeznań, nie poda uzasadnionej przyczyny.
Nie można odmówić składania zeznań nawet w przypadku takiego prawa w poniższych sprawach:
- ustalenia istnienia lub nieistnienia małżeństwa
- unieważnienia małżeństwa
- ustalenia lub zaprzeczenia macierzyństwa
- ustalenia lub zaprzeczenia ojcostwa
Kiedy można uniknąć konsekwencji prawnych?
Odpowiedzialności karnej świadek może uniknąć tylko w poniższych przypadkach:
- gdy w ostatecznej ocenie sądu jego zeznania nie będą miały wpływu na efekt rozstrzyganej sprawy
- gdy zgłosi, że złożył fałszywe zeznania zanim zapadnie prawomocny wyrok sądu