Alimenty są regularnym świadczeniem jakie rodzice są zobowiązani zapewnić dziecku, które nie jest w stanie samo utrzymać się. Jego wysokość uzależniona jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Dlatego też jeśli zobowiązany chce obniżyć kwotę tego świadczenia w tych kwestiach musiałoby dojść do zmian, które stanowiłyby podstawę do złożenia pozwu o obniżenie alimentów.
Zmniejszenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego
W przypadku małoletniego zdecydowanie częściej występuje sytuacja, gdy zakres jego usprawiedliwionych potrzeb będzie wzrastał. Gdy uprawniony osiągnie pełnoletność, a nie będzie nadal w stanie utrzymać się samodzielnie rodzice będą zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych. W tym wypadku może dojść jednak do istotnych zmian, które będą stanowiły podstawę do zmniejszenia wysokości świadczenia alimentacyjnego. Oto przykłady:
- podjęcie pracy przez uprawnionego, z której dochód pozwala w określonej części utrzymać się samodzielnie. Jeśli dochód będzie pozwalał utrzymać się uprawnionemu w całości prawo do alimentów wygaśnie.
- otrzymanie przez uprawnionego spadku lub darowizny o znacznej wartości
- wzrost dochodów uprawnionego z tytułu różnego rodzaju stypendiów (naukowego, socjalnego, stażowego)
- przyznanie uprawnionemu zasiłku dla bezrobotnych
Kolejną podstawą, którą mogłaby stanowić przesłankę do wytoczenia powództwa o obniżenie alimentów jest polepszenie się sytuacji opiekuna prawnego dziecka, która przewyższa dochody uzyskiwane przez osobę zobowiązaną do płacenia alimentów.
Ślub rodzica pod którego opieką pozostaje uprawniony również może stanowić powód do obniżenia wysokości alimentów. Dzieje się tak, ponieważ oboje małżonków ma obowiązek utrzymania rodziny, dlatego oboje też zobowiązani są zadbać o utrzymanie dziecka.
Zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do płacenia alimentów
Powyższa podstawa ma miejsce gdy zobowiązany:
- utracił pracę
- otrzymuje pensję o mniejszej wysokości niż dotychczas
- przeszedł na niższe stanowisko służbowe
- u zobowiązanego nastąpiła całkowita lub znacząca utrata zdolności do wykonywania pracy, np.: wypadek, choroba zawodowa, inwalidztwo
- przeszedł na rentę lub emeryturę
- ponosi wysokie koszta długotrwałego leczenia
Sąd bierze pod uwagę, czy podstawa do obniżenia wysokości alimentów nie wypływa z winy zobowiązanego do ich płacenia, jak np. w przypadku utraty pracy z powodu dyscyplinarnego zwolnienia, czy utraty lub uszczerbku na zdrowiu spowodowanych nadużywaniem alkoholu.
Sąd bierze również pod uwagę, czy powyższa przyczyna ma charakter ciągły, tzn. czy sytuacja nie ulegnie zmianie w przeciągu kilkunastu dni lub kilku tygodni.
Pozew o obniżenie alimentów
Pozew składa się do sądu rejonowego wydział rodzinny i nieletnich. Oprócz wartości sporu pozew musi zawierać szczegółowe uzasadnienie i wskazanie dowodów, które stanowią poparcie żądania.