Z uwagi na to, że na małżonkach spoczywa obowiązek wzajemnej pomocy, który powstaje w momencie zawarcia małżeństwa, już do pozwu o rozwód małżonek może dołączyć wniosek o alimenty na siebie od byłego małżonka. Może zrobić to również w czasie trwania toczącej się sprawy rozwodowej. W sprawach o powyższe roszczenia alimentacyjne istotny wpływ ma treść wyroku rozwodowego.
Wpływ winy na roszczenie alimentacyjne
Małżonek może żądać od drugiego małżonka alimentów, gdy sąd ustalił:
- winę obojga małżonków
- wyrok rozwodowy bez orzekania od winie
- winę po stronie drugiego małżonka
W dwóch pierwszych sytuacjach gdzie małżonek żąda od drugiego dostarczania środków utrzymania, sąd bierze pod uwagę jego usprawiedliwione potrzeby oraz możliwości zarobkowe i majątkowe małżonka, który ma płacić alimenty. Poza tym żądający alimentów małżonek musi pozostawać w niedostatku, np. nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych, które pozwalają mu na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb. Kwestia ta jednak wymaga przedstawienia dowodów przez uprawnionego.
W ostatnim wypadku, gdy rozwód został orzeczony z wyłącznej winy drugiego małżonka uprawniony nie musi przedstawiać przesłanki niedostatku. Jedynym warunkiem jaki musi zostać spełniony jest wykazanie, że rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej niewinnego małżonka. Musi on również przedstawić swoje usprawiedliwione potrzeby, mając na uwadze swoją stopę życiową w czasie małżeństwa.
Ograniczenia czasowe zobowiązania alimentacyjnego
Jeśli małżeństwo zostało rozwiązane bez orzekania o winie, obowiązek alimentacyjny względem małżonka wygasa po okresie 5 lat od orzeczenia rozwodu. W przypadku szczególnych okoliczności sąd może okres ten przedłużyć.
W przypadku rozwodu z orzeczeniem wyłącznej winy drugiego małżonka obowiązek alimentacyjny nie ma ograniczeń czasowych.
Obowiązek dostarczania środków utrzymania wygasa z chwilą zawarcia małżeństwa przez małżonka uprawnionego do alimentów.
W przypadku zawarcia małżeństwa przez zobowiązanego do alimentacji obowiązek nie wygasa. Może mieć on jedynie wpływ na wysokość świadczenia alimentacyjnego.