DE / EN

Artykuły

https://adwokatgb.pl/wp-content/uploads/2019/02/care-3031259__340.jpg

Testament ustny – kilka słów o skuteczności

Testament ustny – kilka słów o skuteczności Kancelaria Adwokacka Aleksandra Gawin-Bławat 2020-02-04 22:41:44

Testament ustny jest jednym ze sposobów dysponowania majątkiem w razie śmierci. Jest to skuteczna forma wyłącznie, gdy spełnione zostaną konkretne warunki powstania takiego testamentu. Aby powstał, potrzebny jest udział kilku osób.

Kiedy testament ustny jest skuteczny?

W zakresie skuteczności ustnego testamentu wyjątkowo ważne są okoliczności jego powstania. Spadkodawca może sporządzić go w razie, gdy obawia się niedalekiej rychłej śmierci lub nastąpiły inne szczególne okoliczności uniemożliwiające sporządzenie pisemnego testamentu.

Obawa rychłej śmierci musi opierać się na realnych podstawach. Ważne jest jej uzasadnienie, na przykład: pogarszającym się stanem zdrowia w podeszłym wieku, nieuleczalną chorobą czy sytuacją zagrażającą życiu. Lęk i strach odczuwane przez spadkodawcę, które nie są poparte powyższymi okolicznościami, nie stanowią podstawy do uznania obawy rychłej śmierci. Nawet sam podeszły wiek nie jest okolicznością, która umożliwia sporządzenie testamentu ustnego.

Szczególne okoliczności uzurpujące prawo do sporządzenia testamentu w formie pisemnej można podzielić na dwie kategorie:

  • zewnętrzne,
  • dotyczące spadkobiercy.

Do zewnętrznych okoliczności należą takie, które są niecodzienne i odbiegają od normalnego stanu rzeczy. Chodzi przede wszystkim o sytuacje, które burzą ustalony porządek, na przykład: powódź, epidemia, działania wojenne czy przerwanie komunikacji.

Okoliczności dopuszczające sporządzenie testamentu ustnego, dotyczące osoby spadkodawcy obejmują zwykle sytuacje, w których stan fizyczny lub psychiczny uniemożliwia skorzystanie z pisemnej formy testamentu. Przykładem mogą być schorzenia i choroby uniemożliwiające pisanie.

Testament ustny – świadkowie

Aby testament w formie ustnej był skuteczny, przy jego sporządzeniu muszą być obecni co najmniej trzej świadkowie. Muszą być to osoby w pełni świadome swojej roli i rozumieć treść woli spadkodawcy.

Świadkiem testamentu ustnego nie może być osoba niemająca pełnej zdolności do czynności prawnych, niewładająca językiem, którym włada spadkodawca. Świadek nie może być skazany prawomocnym wyrokiem sądu za składanie fałszywych zeznań. W myśl przepisów dotyczących testamentu ustnego świadkiem nie może być także osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść.

Świadkiem testamentu ustnego nie może być także:

  • małżonek osoby, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść,
  • krewny lub powinowaty pierwszego i drugiego stopnia osoby, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść,
  • osoba pozostająca z osobą, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść w stosunku przysposobienia.

Potwierdzenie sporządzenia testamentu ustnego

Skuteczność testamentu w formie ustnej zależy nie tylko od spełnienia określonych warunków jego powstania. Wymaga także prawidłowego potwierdzenia treści w odpowiednim terminie.

Treść wyrażonej woli może zostać stwierdzona na dwa sposoby.

  1. Pismo potwierdzające testament ustny. Pismo musi zostać opatrzone miejscem i datą sporządzenia, a jednocześnie wskazaniem miejsca wygłoszenia testamentu przez spadkodawcę. Pismo sporządza jeden ze świadków lub osoba trzecia. Dokument podpisuje spadkodawca oraz co najmniej dwóch świadków. Co ważne, osoba trzecia przygotowująca treść pisma musi być obecna, gdy spadkodawca oświadcza wolę. Ponadto musi być to osoba, która nie jest zainteresowania treścią testamentowych rozporządzeń. Osoba trzecia powinna spełniać kryteria obiektywizmu. Pismo stwierdzające ostatnią wolę spadkodawcy może zostać sporządzone w terminie jednego roku od daty powstania testamentu ustnego.
  2. Treść testamentu ustnego ustala sąd. Potwierdzenie następuje przez świadków, którzy są przesłuchiwaniu w toku sprawy sądowej. Przesłuchiwanych powinno być trzech świadków. Sąd dopuszcza okoliczność przesłuchania dwóch świadków w razie napotkania trudnych do przezwyciężenia przeszkód. Zeznania co najmniej dwóch świadków muszą być zgodne. Potwierdzenie treści testamentu ustnego w tej formie możliwe jest w terminie sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku.
Wszystkie

Podobne artykuły

Jak unieważnić testament?

Na początek trochę teorii: testament jest czynnością prawną na wypadek śmierci. Oznacza to, że wywołuje skutki prawne dopiero z chwilą śmierci spadkodawcy, a nie wywiera żadnych skutków prawnych za jego życia. Testator ma więc prawo do odwołania testamentu lub zmiany jego postanowień. Musi jednak być spełniony jeden warunek: w chwili odwoływania...

Jak zabezpieczyć swój testament?

W jaki sposób zabezpieczyć testament przed zniszczeniem lub przed ukryciem go przez osoby w nim pominięte, wydziedziczone albo niezadowolone z zapisów? Wystarczy zarejestrować go w Notarialnym Rejestrze Testamentów. W Polsce w Notarialnym Rejestrze Testamentów zarejestrowanych zostało ponad 10 tys. aktów ostatniej woli, spisanych samodzielnie...

Kiedy trzeba zapłacić podatek od spadku?

Dziedziczenie związane jest nie tylko z otrzymaniem spadku, ale również z koniecznością dopełnienia szeregu obowiązków. Główny wiąże się z koniecznością rozliczenia się z urzędem skarbowym. Co należy wiedzieć o obowiązkach podatkowych przy dziedziczeniu? Opłacenie podatku od spadków i darowizn dotyczy osób fizycznych, które odziedziczyły...

Przyczyny nieważności testamentu

Choć ustawodawca przewiduje zasadę swobodnego testowania, to nie jest ona równoznaczna temu, że osoba zainteresowana ma pełną dowolność. Przepisy Kodeksu cywilnego wyznaczają katalog nakazów i zakazów, od spełnienia których uzależniona jest ważność testamentu. Zgodnie z art. 941 Kodeksu cywilnego rozporządzić majątkiem na wypadek śmierci...